مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد گفت: مصرف آب در مشهد به طور متوسط روزانه حدود ۱۱ هزار لیتر در ثانیه است، البته این میزان در پیک ساعتی به حدود ۱۵ تا ۱۶ هزار لیتر بر ثانیه می‌رسد؛ یعنی در هر ثانیه حدود ۱۰ هزار بطری آب خانواده مصرف می‌شود.

حسین اسماعیلیان با بیان اینکه ما خشک‌ترین سال آبی را در مشهد سپری می‌کنیم، اظهار کرد: استان خراسان رضوی بیشترین تاثیر شدت خشکسالی و کاهش بارندگی را در سال آبی جاری در کشور داشته و در مشهد این شدت کاهش بارندگی و خشکسالی بیشتر بوده، به طوری که ۱۰۰ درصد وسعت شهرستان مشهد در وضعیت خشکسالی بسیار شدید قرار دارد.

وی بیان کرد: میزان کل بارندگی‌های مشهد ۸۴ میلی‌متر بوده که نسبت به دوره آماری بلندمدت بیش از ۶۵ درصد و نسبت به سال گذشته ۶۱ درصد کاهش داشته است. این یک سال بی‌سابقه است و در طول دوره آماری چنین سالی را به ویژه در مشهد نداشتیم.

تاکنون هیچ آبی به سد دوستی وارد نشده است

اسماعیلیان با بیان اینکه بخش زیادی از آب کلان‌شهر مشهد از طریق منابع آب سطحی و سدها تامین می‌شود، عنوان کرد: سدها بسیار متاثر از وضعیت بارندگی هستند. ما چهار سد تامین‌کننده آب شرب در مشهد داریم که سهم عمده مربوط به سد دوستی است. در حال حاضر ۱۰ درصد ذخیره آب در سدها داریم. از ابتدای سال آبی یعنی مهرماه سال گذشته تاکنون، آورده قابل ملاحظه‌ای به سدها نداشتیم، به ویژه سد دوستی که مهم‌ترین و بزرگ‌ترین سد تعیین‌کننده آب مشهد است اما تاکنون هیچ آبی به این سد وارد نشده است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد افزود: در زمینه ایجاد مخزن ذخیره آب توصیه‌هایی به مراکز حساس به ویژه بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و بهداشتی داشتیم. حتی در شرایط معمولی نیز این بخش‌ها بابد مخزن ذخیره آب داشته باشند. قبل از فصل تابستان این تذکر را دادیم که برخی بیمارستان‌ها نسبت به ایجاد مخازن ذخیره اضطراری اقدام کردند. بنای ما این است که آب شهر مشهد به هیچ عنوان وارد مرحله جیره‌بندی نشود و نیاز به احداث مخزن برای همه مشترکین نباشد. تا این لحظه هیچ‌گونه قطع آب ناشی از کمبود آب در مشهد نداشتیم. همه تلاش ما این است کار به جایی نرسد که نیاز داشته باشیم آب را جیره‌بندی کنیم.

وی با اشاره به اینکه براساس برنامه‌ریزی‌های سطح ملی و استان و با یک فرض بدبینانه که دو سال خشکسالی قبل در سال آبی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ تداوم داشته باشد برای جبران کسری آب مشهد برنامه‌ریزی شد، تصریح کرد: ستاد تامین آب از مهرماه سال گذشته در استانداری با محوریت استاندار فعال شد. در وزارت نیرو نیز جلسات خاص کلان شهر مشهد به صورت مستمر و گاه هفتگی برگزار شده است. پروژه‌های زیادی برای افزایش ظرفیت تامین و جبران کسری آب انجام شده است. تکالیف و وظایفی برای شرکت آب و فاضلاب مشهد و شرکت آب منطقه‌ای استان تعیین شد. کسری آب امسال حدود ۴۱۵۰ لیتر بر ثانیه معادل ۳۲ درصد ظرفیت تامین آب مورد نیاز پیش‌بینی شده بود.

اسماعیلیان ادامه داد: ۱۱ پروژه بزرگ برای جبران این میزان کسری تعریف و از سال گذشته آغاز شد. اعتبار مورد نیاز برای این پروژه‌ها ۳۰۰۰ میلیارد تومان است که بخشی پرداخت شده و بخشی نیز باید پرداخت شود.یکی از پروژه‌ها احداث مخازن ذخیره بود. در ایام تابستان بیشترین مصرف آب را شاهد هستیم، علاوه بر این پیک زائر را نیز در تابستان داریم که این مخازن می‌تواند نقش خوبی در پایداری آب مشهد داشته باشد. ۹۰ هزار متر مکعب مخزن تعریف شد و الان وارد مدار بهره‌برداری شده است. در دو مرحله جابجایی و حفر چاه‌های مختلف نیز در مشهد برنامه‌ریزی و حدود ۷۰ حلقه چاه تعریف شد. در فاز اول ۴۴ چاه کامل شده و عملیات حفاری ۳۰ حلقه چاه دیگر نیز به تدریج در حال انجام است.

پروژه خطوط جمع‌آوری چاه‌های آب داخل شهر مشهد آماده اضافه شدن به شبکه است

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد اضافه کرد: یکی از پروژه‌های بزرگ ما پروژه خطوط جمع‌آوری چاه‌های آب داخل شهر مشهد در شمال غرب شهر در دو پهنه بود که حدود ۲۸ کیلومتر لوله‌گذاری داشت. این دو پروژه ظرف چند روز گذشته به طور کامل تکمیل شده و آماده اضافه شدن به شبکه است. این پروژه حدود ۵۰۰ لیتر بر ثانیه افزایش ظرفیت تامین آب دارد. یک ایستگاه پمپاژ نسبتا بزرگ نیز داریم که عملیات اجرایی آن از چند ماه قبل شروع شده است. این ایستگاه می‌تواند آب را بین پهنه شمال شرقی و شمال غربی مشهد متعادل کند. اثربخشی آن حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ لیتر بر ثانیه بوده و مراحل آن در حال انجام است.

وی خاطرنشان کرد: در کنار پروژه‌های تامین آب، مدیریت مصرف آب نیز به طور جدی در دستور کار شرکت آب و فاضلاب مشهد و دستگاه‌های متولی قرار دارد. از ابتدای تابستان قرارگاه عملیاتی پایش آب مشهد تشکیل شده که در این قرارگاه اعضای مهمی حضور دارند. جلسات این قرارگاه با صورت هفته‌ای تشکیل می‌شود. یکی از محورهای اصلی این قرارگاه مدیریت مصرف آب است. از چند ماه گذشته اطلاع‌رسانی گسترده‌ای انجام و از مردم برای صرفه‌جویی در مصرف آب دعوت شده است. باید مصرف آب را به نصف کاهش دهیم تا از این وضعیت عبور کنیم.

۲ درصد مشترکین ما بدمصرف هستند اما تا ۸ درصد آب مصرف می‌کنند

اسماعیلیان گفت: همراهی خوبی از طرف بسیاری از مشترکین انجام شد، به طوری که ۷۸ درصد مشترکین ما الگوی مصرف را رعایت کردند و حتی مصرف خود را کاهش دادند. تنها ۲۲ درصد مشترکین بالاتر از الگو، مصرف می‌کنند که تذکرات مستمری به این مشترکین داده شد. از دو هفته قبل اخطارهای جدی نیز به مشترکین بدمصرف که بیش از دو برابر الگو، آب مصرف می‌کنند، داده شد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد افزود: مردم از ما انتظار دارند و خواستار برخورد جدی با مشترکین بدمصرف هستند. ما برای این کار به سمت جریمه نرفتیم، بلکه به این سمت رفتیم که انشعاب این مشترکین را قطع کنیم، بنابراین اخطار، پایش و قطع انشعابات مشترکین بدمصرف در بخش خانگی و غیر خانگی در دستور کار ما قرار دارد. ما حتی در محل ملکی که انشعاب آب آن به دلیل بدمصرفی قطع شود، تابلو نصب می‌کنیم.

وی ادامه داد: ۲ درصد مشترکین ما بدمصرف هستند اما تا ۸ درصد آب مصرف می‌کنند. در ابتدای هفته ۱۵ تذکر جدی به دستگاه‌های اداری داده و آب ۶ اداره قطع شد. در فاز اول که اخطارهایی به مشترکین مسکونی بدمصرف دادیم ۵۰ درصد از آن‌ها مصرف خود را حتی بیش از ۳۰ درصد کاهش دادند. دامنه اخطارها را به حدود ۳۵۰۰ مشترک دیگر اضافه کردیم که در حال رصد هستیم. انتظار داریم این مشترکین نیز همراهی لازم را داشته باشند.

مصرف آب در مشهد به طور متوسط روزانه حدود ۱۱ هزار لیتر در ثانیه است

اسماعیلیان بیان کرد: مصرف آب در مشهد به طور متوسط روزانه حدود ۱۱ هزار لیتر در ثانیه است، البته این میزان در پیک ساعتی به حدود ۱۵ تا ۱۶ هزار لیتر بر ثانیه می‌رسد. این عدد بسیار بالا است؛ یعنی در هر ثانیه حدود ۱۰ هزار بطری آب خانواده مصرف می‌شود. مصرف روزانه در سال جاری تقریبا همانند سال گذشته است. از شهریورماه که عبور کنیم مصرف آب نیز کاهش پیدا می‌کند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد در خصوص مشکلات آب در روستاها عنوان کرد: روستاهایی که تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب مشهد نبودند، یعنی به صورت خودگردان مدیریت می‌شدند، دو دسته بودند. یک دسته مشکل آب زیادی داشتند و یک دسته نیز مشکل آب نداشتند. در طی دو سال گذشته با پیگیری‌هایی که انجام دادیم، ۸۰ روستا به روستاهای تحت پوشش ما اضافه شدند و تعداد روستاهای ما از ۲۲۲ به ۳۰۰ روستا رسید.

وی اضافه کرد: عمده روستاهایی که تحویل گرفتیم پرمشکل بودند. سایر روستاها نیز تمایلی نداشتند که تحت پوشش شرکت آب و فاضلاب قرار بگیرند. در دو سال قبل از ۲۲۲ روستا ۱۴۲ روستا دارای مشکل و شرایط تنش بودند. در حال حاضر علیرغم اینکه تعداد روستاها افزایش پیدا کرده، تعداد روستاهای در تنش آبی ۹۰ روستا است. در روستاها اقدامات زیادی در زمینه حفاری چاه، خطوط انتقال، احداث مخزن ذخیره آب و اصلاح و بازسازی شبکه‌های آب روستایی انجام شده که اگر این اقدامات در دو سال گذشته انجام نمی‌شد در حوزه روستایی مشکلات زیادی داشتیم. در حال حاضر شدت مشکلات روستاها کاهش پیدا کرده است.

اسماعیلیان در خصوص برخورد با انشعابات غیر مجاز گفت: ما برای حدود ۴۰۰۰ انشعاب غیر مجاز اقدام کردیم. در حال حاضر تمرکز بسیار زیادی را در زمینه باغ‌ویلاها داریم. بیشتر باغ‌ویلاها در غرب و شمال غرب شهر است، بنابراین تمرکز ما در بلوار شاهنامه و آرامگاه توس خواهد بود. تمرکز دیگر ما بر روستاها است. چند صد کیلومتر شبکه انتقال آب در مشهد گسترده است که از مقابل باغ‌ویلاها عبور می‌کند و متاسفانه انشعاب غیر مجاز گرفته می‌شود. قرارگاه عملیات پایش آب مشهد کمیته خاصی را تشکیل داده و برنامه‌ریزی شده که با همکاری و هماهنگی دستگاه‌های اصلی کنترل ساخت‌وساز مانند شهرداری و جهاد کشاورزی استان حتی اقدام به تخریب باغ‌ویلاها کنیم تا کسی جرات نکند این کار را انجام دهد.

تا سال ۱۴۰۶- ۱۴۰۷ به بعد مشکلات کمبود ظرفیت تصفیه‌خانه حل خواهد شد

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد با اشاره به اینکه ۸۴ درصد شبکه فاضلاب در شهر مشهد اجرا شده است، تصریح کرد: این عدد در مقایسه با کلان‌شهرها رقم بزرگی است. ما ۵ تصفیه‌خانه با ظرفیت ۲۶۳ هزار متر مکعب در شبانه‌روز داریم که در این زمینه عقب هستیم. البته علیرغم محدودیت‌های اقتصادی چند پروژه تصفیه‌خانه فاضلاب شروع شده یا در حال شروع است تا در آینده نزدیک بتوانیم تناسبی بین شبکه جمع‌آوری فاضلاب و ظرفیت تصفیه‌خانه‌ها فراهم کنیم.

وی افزود: یکی از پروژه‌های مهم که از سال گذشته آغاز شده، پروژه تصفیه‌خانه طبرسی شمالی با ظرفیت حدود ۷۰ هزار متر مکعب در شبانه‌روز با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. این تصفیه‌خانه کمک زیادی به دفع فاصلاب مناطق حاشیه شهر مشهد به ویژه شمال شرقی شهر خواهد کرد. ارتقا تصفیه‌خانه پرکند ۲ از ظرفیت ۶۰ به ۲۰۰ هزار متر مکعب در شبانه روز از دیگر پروژه‌ها است که ۵، ۶ سال به دلیل نوسانات اقتصادی متوقف شده بود اما عملیات اجرایی آن از سال گذشته شروع شد. امسال ۵۰ هزار متر مکعب و سال آینده نیز ۵۰ هزار متر مکعب به مدار بهره‌برداری وارد خواهد شد.

اسماعیلیان ادامه داد: براساس مصوبات سفر ریاست جمهوری قرار شد یک تصفیه‌خانه از محل تسهیلات ماده ۵۶ با ظرفیت حدود ۵۰ هزار متر مکعب در شبانه‌روز شروع شود که مجوزها اخذ شده و مناقصه این پروژه بزرگ نیز در دست اقدام است، بنابراین امسال عملیات اجرایی این پروژه شروع خواهد شد. علاوه بر این مصوبه دیگر سفر ریاست جمهوری احداث تصفیه‌خانه در خین عرب از محل فاینانس خارجی است که پیگیر هستیم در انجام این پروژه از سایر منابع استفاده شود.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد اضافه کرد: اگر این تصفیه‌خانه‌ها تکمیل شود، هم ظرفیت تصفیه‌خانه کامل خواهد شد و هم تا سال ۱۴۰۶- ۱۴۰۷ به بعد مشکلات کمبود ظرفیت تصفیه‌خانه حل خواهد شد. برنامه‌ریزی‌های خوبی با شرکت آب‌منطقه‌ای صورت گرفته و پروژه‌های خوبی تعریف شده که بتوانیم با استفاده از طرفیت پساب و طرح‌های جایگزینی، ظرفیت آب جدیدی را برای شهر مشهد از محل بازچرخانی و استفاده مجدد ایجاد کنیم.

وی با بیان اینکه ما اقلیمی خشک هستیم و محدودیت منابع آب داریم، عنوان کرد: درست است این دو سال خشکسالی بی‌سابقه بوده اما اساسا خراسان رضوی اقلیمی خشک و محدودیت منابع آب دارد، بنابراین ما باید مصارف خود را با این اقلیم هماهنگ کنیم. با وجود ۳۲ درصد کسری منابع آب، منابع آبی که در سال گذشته داشتیم و ۱۰ درصد ذخیره سدها و حتی اگر پروژه جدیدی اجرا نشود، در صورتی که الگوی مصرف متناسب با شرایط خشکسالی رعایت و حداقل سرانه مصرف که حدود ۷۰ لیتر به ازای هر نفر در شبانه‌روز است انجام شود، می‌توانیم از شرایط تابستان گذر کنیم.

اسماعیلیان گفت: در حوزه مدیریت مصرف جای کار بسیار زیادی وجود دارد، می‌توان با راه‌های بسیار ساده مصرف را کنترل کرد. پویش مصرف آب-نصف را داریم که نقش فرد در گذر از شرایط تابستان خشک است. در این پویش چند راهکار ساده ارائه دادیم که هزینه‌ای ندارد. شعار ما نیز ۳-۳۰-۳ است. کافی‌ است ۳ دقیقه زمان دوش گرفتن به طور متوسط کاهش پیدا کند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب مشهد افزود: فلاش‌تانک‌های سرویس‌های بهداشتی نیز بسیار پرمصرف هستند و در هر بار استفاده ۱۰ تا ۱۵ لیتر آب هدر می‌دهند، بنابراین کافی است حدود ۳۰ درصد از حجم فلاش‌تانک را با تنظیم شناور یا با دو بطری آب معدنی کاهش دهیم. ۳ ساعت زمان بهره‌برداری از کولرهای آبی را کمتر کنیم. هر کولر آبی در شبانه‌روز حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ لیتر و در ۱۲ ساعت حدود ۲۳۰ لیتر آب مصرف می‌کند. همین سه راهکار کوچک ۲۵ درصد از کمبود آب مشهد را جبران می‌کند. راهکارهای دیگری مانند استفاده از لوازم کاهنده مصرف و عدم استفاده از آب برای شست‌وشو نیز وجود دارد./ایسنا