معاون میراث‌ فرهنگی استان سمنان درباره آخرین وضعیت و اقداماتی که در محوطه باستانی «تپه حصار» انجام شده است، توضیحاتی داد و گفت: این محوطه تاریخی به کاوش مجدد نیاز ندارد و اولویت با معرفی آثار آن است.
«تپه حصار» یکی از محوطه‌های تاریخی دامغان است که طی دو دوره کاوش شده است. بر اساس کاوش‌های «اریخ اشمیت» در سال ۱۳۱۲ و «رابرت دایسون» و «موریتزیو توزی» در سال ۱۳۵۵ مشخص شد که این تپه هفت‌هزار سال قدمت دارد و در هزاره‌های چهارم و سوم قبل از میلاد یکی از مراکز مهم تولیدی برای ساخت انواع اقلام صادراتی نظیر اشیای سنگی و فلزی در فلات ایران بوده است. براساس همان یافته‌ها مشخص شد این محوطه باستانی دارای سه دوره اصلی فرهنگی از اواخر نوسنگی تا پایان عصر مفرغ است.
همچنین در یکی از حفاری‌هایی که سال ۱۳۷۴ در تپه حصار انجام شد اسکلت یک مادر جوان به همراه جنین با چهارهزار سال قدمت کشف شد که بر اهمیت این محوطه بیش از پیش افزود. در گمانه‌زنی‌هایی که سال ۱۳۸۵ برای تعیین حریم این محوطه باستانی انجام شد یک گورستان عصر آهن پیدا شد که نشان می‌داد سکونت در تپه حصار پس از عصر مفرغ ادامه داشته است. با این حال و با گذشت چند دهه از آخرین کاوش‌ها و حفاری‌ها در این محوطه تاریخی، به نظر می‌رسد رازهای بیشتری در دل این محوطه باستانی نهفته باشد.
با این وجود، سروش هاشمی، معاون میراث فرهنگی استان سمنان معتقد است که این محوطه تاریخی دیگر به کاوش نیاز ندارد.
معاون میراث فرهنگی سمنان درباره آخرین اقداماتی که در تپه حصار انجام شده است، گفت: چندین سال است که در محوطه تاریخی حصار کاوش باستان‌شناسی انجام نمی‌شود. کاوش زمانی انجام می‌شود که سوالی وجود داشته باشد و برای پاسخ به آن کاوش انجام می‌شود و دوم اینکه ابزاری در اختیار باشد که بتوان از منطقه کاوش‌شده محافظت کرد.
او اضافه کرد: با توجه به این‌که «تپه حصار» در دو دوره به طور کامل کاوش و در یک دوره بازنگری شده است، به کاوش مجدد نیاز ندارد. هدف ما در این محوطه فعلا ایجاد یک سایت موزه است تا آثار به دست‌آمده از محوطه را به نمایش بگذاریم. سال گذشته با اعتباری که داشتیم در کل این محوطه مرمت‌های اضطراری انجام شد و در فضاهایی که در زمان «اشمیت» کاوش شده بود، لایه‌های حفاظتی قرار دادیم.
هاشمی درباره وضعیت فعلی «تپه حصار» گفت: این محوطه باستانی در حال حاضر شکل و شمایل سایت موزه را پیدا کرده است. همچنین یک مسیر بازدید برای گردشگران نیز در آن‌جا طراحی کردیم که این اقدامات زیر نظر پژوهشگاه میراث‌فرهنگی انجام شده است. یک بنا برای معرفی و آموزش هم کنار این محوطه تاسیس شده که در حال تکمیل آن هستیم و می‌خواهیم به عنوان نمایشگاه از آن استفاده کنیم.
معاون میراث‌فرهنگی استان سمنان همچنین درباره گذر هرروزه قطار از محوطه تاریخی تپه حصار که سال‌هاست دغدغه دوستداران میراث فرهنگی است، گفت: برای تغییر مسیر ریل قطار از منطقه حصار از حدود سه، چهار سال گذشته اقداماتی را انجام دادیم. در این راستا با «پژوهشکده راه» قراردادی بستیم تا مطالعاتی انجام شود و بر اساس این مطالعات ببینیم امکان تغییر ریل وجود دارد یا خیر؟
او افزود: نکته‌ای که مطرح است این است که تغییر این مسیر هزینه زیادی دارد و موضوع ساده‌ای نیست که با یک تصمیم‌گیری سریع و راحت انجام شود و به همت عالی نیاز دارد. ضمن این‌که هرگونه تغییر در مسیر قطار موجب می‌شود مدت زمان مسافرت هم افزایش یابد و این موضوع شاید خوشایند راه‌آهن نباشد. با این حال تغییر آن از مطالبات چندین ساله میراث‌فرهنگی و مردم است.
هاشمی با بیان این‌که مهم‌ترین مشکل در محوطه باستانی «تپه حصار» مالکیت است، ادامه داد: در اطراف تپه حصار زمین‌های کشاورزی وجود دارد که مالک‌های خصوصی دارد و موجب تعرض‌هایی در حریم و عرصه این محوطه شده است. تاکنون جلسه‌های متعددی با نمایندگان مالکان این زمین‌ها داشتیم تا بتوانیم زمین‌ها را از آن‌ها بخریم اما متاسفانه هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم و تمایلی به خرید و فروش زمین‌هایشان ندارند. با این حال به علت این‌که زمین‌ها در عرصه «تپه حصار» قرار گرفته مجوز ساخت‌وساز ندارند.